బాబు, రాంకీ.. ఓ ఫార్మా సిటీ

ఫార్మా సంస్థలన్నీ హైదరాబాద్‌లోనే ఉన్నాయి. వేరొకచోట కూడా ఉంటే బావుంటుందని బీడీఎంఏ భావిం చింది. నాటి సీఎం చంద్రబాబునాయుడిని ఈ మేరకు కోరింది. దీంతో ఇతర ప్రాంతంలో ఫార్మా క్లస్టర్ ఏర్పాటు చేయాలని 1999లో బాబు ప్రభుత్వం భావించింది. విశాఖపట్నంలో ఫార్మా సిటీని ఏర్పాటు చేస్తామంటూ 2000వ సంవత్సరం జూలై 18న జీవో ఎంఎస్ నెంబరు 381ని విడుదల చేసింది. ఇందుకు పరవాడ పారిశ్రామిక ప్రాంతాన్ని ఎంచుకుంది. ఫార్మా కాలుష్యం దృష్ట్యా పరవాడ సరికాదని అభ్యంతరాలొచ్చాయి. వాటిని ఏమాత్రం పట్టించుకోకుండా... పరవాడను ఖరారు చేస్తూ 2001 సెప్టెంబరు 24న జీవో ఎంఎస్ నెంబరు 501ని విడుదల చేశారు.

ఎల్ అండ్ టీకే టెండర్ల ప్రక్రియ...
బాబు హయాంలో ఏం చేసినా ఎల్ అండ్ టీకే దక్కాలి. ఫార్మా పార్కు టెండర్ల ప్రక్రియను నడిపించే బాధ్యతను ఎల్ అండ్ టీ రాంబోల్ కన్సల్టింగ్ ఇంజినీర్స్ లిమిటెడ్‌కు అప్పగించారు. టెండర్లు ఆహ్వానిస్తూ 2002 అక్టోబరు 31న, డిసెంబరు 17న ప్రకటనలొచ్చాయి. రాంకీ ఎన్విరో ఇంజినీర్స్, రాంకీ ఎస్టేట్స్ అండ్ ఫార్మ్స్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్, మరో 11 ఇతర సంస్థలు ఆసక్తి వ్యక్తం చేశాయి. కానీ రాంకీతో పాటు ఏడుగురు బిడ్డర్లే ఆర్‌ఎఫ్‌పీ పత్రాల్ని ఏపీఐఐసీ నుంచి కొనుగోలు చేశారు. చివరకు జూమ్ డెవలపర్స్, మరిది, వర్ట్సిలా సంస్థలు మాత్రమే సవివర ప్రతిపాదనల్ని సమర్పించాయి. వీటిలో మారిషస్‌కు చెందిన క్రిస్సన్‌తో కలిసి జూమ్ డెవలపర్స్ వేసిన ప్రతిపాదన మాత్రమే అర్హత పొందింది. ఏపీఐఐసీ ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులు ఇవ్వలేదన్న కారణంతో జూమ్ ప్రతిపాదనను కూడా రద్దు చేశారు. 

బీవోటీగా నిబంధనలు మార్చిన చంద్రబాబు...
టెండర్ల ప్రక్రియ రద్దయిపోవటంతో చంద్రబాబు కొత్త ఆలోచన చేశారు. 2003 జూన్ 28న అధికారులతో సమావేశమై... బిల్ట్ ఓన్ ఆపరేట్ ట్రాన్స్‌ఫర్ బదులు బిల్డ్ ఆపరేట్ ఓన్ ప్రాతిపదికన చేపట్టాలనుకున్నారు. అంటే నిర్మించి, నిర్వహించి ప్రభుత్వానికి అప్పగించే బదులు... సదరు ప్రయివేటు సంస్థ యాజమాన్యంలోనే ఇది కొనసాగుతుందన్న మాట. తర్వాత నెలరోజులకు... అంటే 2003 జూలైన 31న రాంకీ ఇన్‌ఫ్రా సంస్థ ముందుకొచ్చి ఏపీఐఐసీకి ఆసక్తి వ్యక్తీకరణ ప్రతిపాదన సమర్పించింది. దానిపై ఇన్‌ఫ్రా కమిటీ నేరుగా నాటి ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబుతో చర్చించింది. దీంతో రాంకీతో చర్చలు జరిపే అధికారాన్ని నేరుగా ఏపీఐఐసీకి అప్పగిస్తూ 2003 నవంబరు 14న చంద్రబాబు స్వయంగా ఒక నోట్‌ను ఆమోదించారు. మూడు నెలల్లో మొత్తం సిద్ధమైపోయింది. ప్రాజెక్టును అప్పగిస్తూ నిర్ణయం తీసుకోవటం... ఎంఓయూ కుదర్చుకోవటం... చకచకా జరిగిపోయాయి. ఆపద్ధర్మ ముఖ్యమంత్రిగా ఉంటూనే బాబు ఎంఓయూ కుదుర్చుకున్నారు. చివరికి ‘రాంకీ ఫార్మా సిటీ’ సంస్థను 2004 మార్చి 11న... అంటే ఎన్నికలకు రెండు నెలల ముందు రిజిస్టరు చేశారు. 24 గంటలు కూడా తిరక్క ముందే... 2004 మార్చి 12న రాంకీతో కన్సెషన్ ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు. దీనిప్రకారం ఈ సంస్థలో రాంకీకి 89 శాతం, ఏపీఐఐసీకి 11 శాతం వాటా ఉంటాయి. ఏపీఐఐసీ తన వాటా మేరకు భూమిని సమకూరుస్తుంది. 

గ్రీన్ బెల్ట్‌పై వైఎస్ సమావేశాలు...
వై.ఎస్. ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించాక కొన్ని సమావేశాల్లో ఫార్మాసిటీ... దాన్లో వదలాల్సిన గ్రీన్‌జోన్‌పై పలు ప్రతిపాదనలొచ్చాయి. ఫార్మా సిటీలో నో డెవలప్‌మెంట్ జోన్‌గా ప్రకటించే గ్రీన్‌బెల్ట్ ఏరియా... బౌండరీ చుట్టూ ఒక కిలోమీటర్ ఉంటే బాగుంటుందని, అది గోడకు అవతల 500 మీటర్లు, ఇవతల 500 మీటర్లు ఉంటే బాగుంటుందని, అక్కడ ఉడాయే నేరుగా వాణిజ్య ప్రాతిపదికన మొక్కలు పెంచాలని ప్రతిపాదించారు. అయితే బయటి వారి నుంచి భూముల్ని కొనకుండా కిలోమీటర్ మేర గ్రీన్‌బెల్ట్‌ను అభివృద్ధి చేయటం సాధ్యం కాదని తరువాతి సమావేశంలో ‘ఉడా’ చెప్పటంతో... దాన్ని 250 మీటర్లకు తగ్గిస్తే చాలనుకున్నారు. అయితే ఇలా చేయటం వల్ల ఫార్మాసిటీలో వెయ్యి ఎకరాల వరకూ పోతుందని ఫార్మాసిటీ యాజమాన్యం చెప్పటంతో గోడకు వెలుపల 250 మీటర్లు, గోడ లోపల మాత్రం 50 మీటర్లు ఉంటే చాలనుకున్నారు. ఇవన్నీ సంప్రతింపులే తప్ప ఎక్కడా ఒక్క జీవో కూడా జారీ కాలేదు. 

గమనించాల్సిందేంటంటే ప్రస్తుతం గోడకు లోపల గ్రీన్‌బెల్ట్ 50 మీటర్లుగా ఉంది. దీని రాంకీ సంస్థ వదిలిన స్థలం 58.95 ఎకరాలు. ఇది చంద్రబాబు నాయుడి హయాంలో ప్రతిపాదించినదే. అంటే నాటి ఒప్పందం యథాతథంగా ఉన్నట్టే. 

అసలు వైఎస్ 250 మీటర్ల గ్రీన్‌బెల్ట్ ఉండాలని ప్రతిపాదించినపుడు... తాము చంద్రబాబు హయాంలో కుదుర్చుకున్న కన్సెషన్ ఒప్పందం ప్రకారం 50 మీటర్లకే అంగీకరించామని, దానికే పరిమితం కావాలని ముఖ్యమంత్రిని రాంకీ సంస్థ కోరే అవకాశం లేదా? అలా కోరినపుడు మునుపటి ఒప్పందమే కనక ఆయన సరేననే అవకాశం లేదా? అవన్నీ వదిలేసి... సాక్షిలో పెట్టుబడి పెట్టారు కనకే ఈ మేలు చేశారనటం ఎంతవరకు సమంజసం?

గ్రీన్‌బెల్ట్‌పై రాంకీకి వైఎస్ చేసిన మేలేమీ లేదు. మునుపటి ఒప్పందాన్నే పాటించారు. దీనికే ‘సాక్షి’లో రాంకీ రూ.10 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టిందన్న సీబీఐ వాదన నిజమైతే... 2,143 ఎకరాల్ని సింగిల్ టెండరు ప్రాతిపదికగా కట్టబెట్టేసిన చంద్రబాబునాయుడికి రాంకీ ఎంత ముడుపులిచ్చి ఉండాలి? అంత హడావుడిగా ఎన్నికల ముందు ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారెందుకు? ఎంత ముడుపులు తిని ఉంటారు? ఇవన్నీ సీబీఐకి గానీ, ఈడీకి గానీ పట్టవా? ఎమ్మార్ కేసులో 2005 కన్నా ముందు ఏం జరిగిందనేది తాను దర్యాప్తు చేయబోనని భీష్మించుకున్న సీబీఐ... రాంకీ వ్యవహారంలోనూ అదే చేస్తోంది. ఎంతసేపూ ఈ చార్జిషీట్లో 2005 నుంచి 2009 మధ్య జరిగిన లావాదేవీల ప్రకారం... అంటోందే తప్ప అసలు రాంకీకి ఇచ్చిందెవరు? 2004 ఏప్రిల్లో ఆ సంస్థ ఏర్పాటయిన 24 గంటల్లో కన్సెషన్ ఒప్పందం ఎలా కుదిరింది? అంతకు ముందే భూములు ఎలా అలాట్ చేశారు? అనేవి దర్యాప్తు చేయటమే 
లేదు. ఎందుకని? 

వాన్‌పిక్ మాదిరే రాయితీలు...
ఫార్మాసిటీతో చంద్రబాబు హడావుడిగా 
కుదుర్చుకున్న ఈ కన్సెషన్ అగ్రిమెంట్ ప్రకారం...

* అమ్మకం పన్ను, స్టాంపు డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజులు పూర్తిగా మినహాయించారు. 
* {పభుత్వానికి, ఉడాకు చెల్లించాల్సిన చార్జీలేమైనా ఉంటే వాటిని తగ్గించటానికైనా, పూర్తిగా రద్దు చేయటానికైనా అవసరాన్ని బట్టి ఏపీఐఐసీ రికమెండ్ చేస్తుంది. 
* కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నుంచి వచ్చే అవకాశాలున్న అన్ని రాయితీలూ వచ్చేలా ఏపీఐఐసీ సహకరిస్తుంది. 
* అయితే 2000 మార్చిలో సెంట్రల్ పొల్యూషన్ కంట్రోల్ బోర్డు పేర్కొన్న విధంగా గ్రీన్ బెల్ట్ ఉండేలా డెవలపర్ చూసుకోవాలి. (సెంట్రల్ పొల్యూషన్ కంట్రోల్ బోర్డు పేర్కొన్న ప్రకారం చంద్రబాబు గ్రీన్‌జోన్‌కు నిర్దేశించిన మొత్తం భూమి 352 ఎకరాలు)
* మొత్తం భూమిని రాంకీ పేరిటే కేటాయిస్తారు. అది ప్లాట్లుగా చేసి, తనే ధర నిర్ణయించి విక్రయిస్తుంది. దీన్లో గ్రీన్‌బెల్డ్ జోన్ ఉంటుంది. 
* ఈ కన్సెషన్ అగ్రిమెంట్ ప్రకారం 2005 ఫిబ్రవరి 28న ఉడాకు ‘రాంకీ’ లే ఔట్ ప్లాన్‌ను అందజేసింది. ఈ లేఔట్ ప్లాన్ ప్రకారం గ్రీన్‌జోన్ మొత్తం 352 ఎకరాలుంటుంది. దీన్లో గ్రీన్ బెల్ట్ ఏరియా 58.95 ఎకరాలు. ఈ మేరకు ఉడాకు లేఔట్ సమర్పించిన రాంకీ... ఆమోదం కూడా పొందింది. 
* {Xన్ జోన్ అంటే మొత్తం ఫార్మాసిటీలో పచ్చదనానికి కేటాయించే ప్రాంతం. గ్రీన్ బెల్ట్ అంటే చుట్టూ కారిడార్‌ను ఆనుకుని ఉండే ప్రాంతం. 

పరవాడలో ఫార్మాసిటీ కోసం చంద్రబాబునాయుడు చేసిన ప్రయత్నాలను అప్పట్లో ఏపీఐఐసీ ఘనంగా ప్రకటించింది. దీనిపై 2002లో 18పేజీల ప్రజెంటేషన్‌ను కూడా తయారు చేసింది. ఈ ప్రజెంటేషన్ యథాతథంగా...